Στα ελληνικά η λέξη ”κόσμημα” προέρχεται από το ρήμα ”κοσμώ” που σημαίνει στολίζω. Αρχικά, τα ελληνικά κοσμήματα ήταν πιο απλά και λιτά σε σύγκριση με άλλους πολιτισμούς. Με την πάροδο των αιώνων όμως έγιναν πιο περίτεχνα και εντυπωσιακά.
Η πορεία του κοσμήματος στην Ελλάδα
Ο Μινωικός και ο Μυκηναϊκός πολιτισμός φημίζεται τα κοσμήματα που κατασκεύαζε. Οι Μινωίτες κατασκεύαζαν εξαιρετικές αλυσίδες από χρυσό σύρμα, ενώ οι Μυκηναίοι έφτιαχναν περίτεχνα χρυσά κολιέ που σήμερα έχουν καλλιτεχνική αξία. Μετά το πέρας του Μυκηναϊκού πολιτισμού ακολουθεί η Γεωμετρική περίοδος όπου είχαμε τους Περσικούς πολέμους και δεν υπήρξε καμία εξέλιξη στην κατασκευή κοσμημάτων.
Από τον 8ο αιώνα π.Χ . και μετά λόγω των αποικιών που ιδρύθηκαν από την Μ.Ασία μέχρι την Δυτική Μεσόγειο και την ανάπτυξη του εμπορίου με την Ανατολή, είχαμε καινούργιες επιδράσεις στην ελληνική χρυσοχοΐα με καινούργια στοιχεία. Μεγάλα εντυπωσιακά κοσμήματα, σφυρήλατα με πολύτιμες πέτρες και σμάλτο. Επίσης κάνει την εμφάνισή της η τεχνική του φιλιγκράν (filigree), στην οποία τα κοσμήματα αποτελούνται από σύρματα δουλεμένα στο χέρι.
Τον 5ο με 4ο αιώνα π.Χ . οι νικηφόροι πόλεμοι φέρνουν περισσότερο χρυσό και η χρυσοχοΐα αναπτύσσεται ακόμα περισσότερο. Κοσμήματα με παραστάσεις ανθρώπων, ζώων και λουλουδιών. Το φίδι κάνει την πρώτη του εμφάνιση επάνω σε κόσμημα.
Την περίοδο της βασιλείας και των κατακτητικών πολέμων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι πολύτιμες πέτρες και ο χρυσός είναι άφθονα, έτσι καθιερώνεται η πολυχρωμία στα κοσμήματα (λόγω της διακόσμηση τους με πολύτιμες και ημιπολύτιμες πέτρες).
Φτάνοντας στη Ρωμαϊκή περίοδο, η κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους δεν φέρνει στο τέλος του τον ελληνικό πολιτισμό. Αντιθέτως υιοθετείται από εκείνους. Την περίοδο εκείνη κάνουν την εμφάνιση τους και τα μαργαριτάρια ως διακοσμητικά στοιχεία καθώς και η διάτρητη τεχνική (νομίσματα διάτρητα περασμένα σε χονδρή αλυσίδα τα οποία κρεμούσαν στον λαιμό).
Τον 10ο και 11ο αιώνα μ.Χ έχουμε την ακμή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Κατά την περίοδο αυτή φτιάχνονται εξαιρετικά εκκλησιαστικά κοσμήματα και το επάγγελμα του κοσμηματοποιού θεωρούνταν από τα πιο ευγενή.
Τα ελληνικά κοσμήματα σήμερα
Υπάρχουν εξαιρετικά κοσμήματα σήμερα τα οποία είναι εμπνευσμένα από την αρχαία Ελλάδα ή έχουν έντονα το ελληνικό στοιχείο το οποίο βασίζεται πάνω στην ελληνική Παράδοση και στους ελληνικούς Μύθους.
Για παράδειγμα υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία από Μάτια, τα οποία σύμφωνα με την ελληνική παράδοση προστατεύουν από το κακό, την ζήλια και την κακή ενέργεια.
Επίσης υπάρχουν πολλά κοσμήματα με παραστάσεις και πρόσωπα εμπνευσμένα από την Ελληνική Μυθολογία. Ο Πήγασος, η Μέδουσα και ο Θεός Έρωτας είναι μερικά από αυτά.
Τι λέει ο μύθος…
Ο Πήγασος ήταν γιος του Θεού Ποσειδώνα και της Μέδουσας. Όταν γεννήθηκε ανέβηκε στον Όλυμπο, όπου κατοικούσαν οι αθάνατοι και μπήκε στην υπηρεσία του Δία. Μετέφερε τους κεραυνούς του, από το εργαστήριο του Ηφαίστου στον Όλυμπο. Ο Πήγασος συμβολίζει το θαλάσσιο σύννεφο που μεταφέρει τους κεραυνούς του Δία που γίνονται αντιληπτοί στην καταιγίδα.
Η Μέδουσα στην ελληνική μυθολογία ήταν θνητή γοργόνα. Η ομορφιά της τράβηξε την προσοχή του θεού Ποσειδώνα, που την πόθησε και την απομόνωσε στο ιερό της θεάς Αθηνάς. Η θεά θέλοντας εκδίκηση για τη Μέδουσα, μετέτρεψε τα μαλλιά της σε φίδια για να πετρώνει κυριολεκτικά από φόβο, όποιον την κοίταζε. Όταν ο Περσέας αποκεφάλισε τη Μέδουσα, το πολυπόθητο κεφάλι της δόθηκε στη θεά Αθηνά, η οποία το αποτύπωσε στην ασπίδα της. Αν και η Μέδουσα χαρακτηρίστηκε ως τέρας, το κεφάλι της συχνά θεωρούνταν ως φυλαχτό το οποίο απέτρεπε το κακό.
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία ο Έρωτας ήταν γιος της θεάς Αφροδίτης και του θεού Άρη. Ο Έρωτας αντιπροσώπευε το πάθος και την έρωτα, συναισθήματα που δημιουργούν ζωή. Ένα βέλος του είναι αρκετό για να δημιουργήσει παθιασμένο έρωτα.
